آلوپسی آره آتا(Alopecia Areata) یک علت شایع ریزش مو است و معمولا باعث ایجاد نواحی گرد طاس روی پوست سر می شود گرچه ممکن است این بیماری غیر از پوست سر، ابروها، مژه ها، ناحیه تناسلی و زیربغل را نیز درگیر کند.
آلوپسی آره آتا موجب انواع مختلفی از ریزش مو می گردد. انواع ریزش مو که آلوپسی آره آتا موجب آن ها می گردد عبارتند از:
- آلوپسی آره آتا منطقه ای
- آلوپسی توتالیس (تمام موهای سر می ریزند)
- آلوپسی یونیورسالیس (تمام موهای بدن می ریزند)
شیوع و بروز بیماری
این بیماری در 5-1 از انسانها در هر دو جنس زن و مرد اتفاق میافتد. کچلی منطقهای در افرادی که به ظاهر سالم و بدون اختلالات پوستی هستند بروز میکند. بروز اولیه اغلب درابتدای دروان کودکی،اواخر سالهای نوجوانی و یا جوانان بالغ میباشد، اما میتواند در تمام سنین رخ میدهد. فردی که دچار آلوپسی آره آتاست نسبت به بقیه افراد جامعه شانس بیشتری برای گرفتاریهای دیگر خود ایمنی دارد مثل بیماریهای تیروئید دیابت و ویتیلیگو، آسم، آلرژی.
علت بیماری
آلوپسی یک بیماری خودایمنی است و این حالت به این دلیل ایجاد میشود که سیستم ایمنی بدن فرد فولیکول مو را خودی تشخیص نداده و به عنوان یک غریبه با آن برخورد میکند و پاسخ ایمنی ایجاد شده توسط بدن اغلب به صورت ریزش تکه ای مو روی پوست سر است.لنفوسیتهای T در اطراف فولیکول مبتلا مجتمع شده و باعث التهاب و متعاقب آن ریزش مو میشود.در این حالت آسیب فولیکل مو دائمی نیست. این مشکل افراد همه سنین را میتواند درگیر کند و غالبا در بچگی شروع شده و ممکن است در خانواده و فامیل موارد آن دیده شود. چند مورد از نوزادانی که با کچلی منطقهای مادرزادی به دنیا آمدهاند نیز ثبت شده است، با این حال این موارد، بیماری خودایمنی محسوب نمیشود چرا که سیستم ایمنی نوزاد به طور کامل توسعه نیافته است.
پژوهشها حاکی از آن است که این بیماری ممکن است اساس ژنتیک داشته باشد و قابل سرایت نیست.تکههای طاس شده معمولا به اندازه یک سکه است اما برخی افراد ریزش مو ممکن است شدیدتر باشد و حتی به طاسی کامل منتهی شود.
اما عوامل افزایش دهندهی خطر برای بعضی از افراد با سابقه خانوادگی طاسی منطقه ای، استرس و به خصوص حوادثی مثل داغدیدگی، جدایی، تصادفات می باشند. این بیماری ربطی به رژیم غذایی یا کمبود ویتامین ندارد.
علایم ناشی از بیماری
بصورت اولیه ریزش ناگهانی موها در یک منطقه دایرهای با حاشیه کاملا مشخص.
اگر شما به بیماری آلوپسی آره آتا دچار هستید، ممکن است علائم زیر را ظاهر کنید:
- ریزش مو ناحیه ای: آلوپسی آره آتا اغلب با ریزش مو سکه ای در یک یا چند ناحیه آغاز می شود. شما ممکن است اولین بار با دیدن موهای ریخته شده بر روی بالش یا در حمام متوجه ریزش موی خود شوید. ریزش مو در آلوپسی آره آتا اغلب در سر اتفاق می افتد اما می تواند ابروها، مژه ها، ریش ها و هر ناحیه ای که مو در آن رشد می کند را درگیر کند.
- نازک شدن موها: در بیشتر موارد مو های اطراف حاشیه نواحی که در اثر آلوپسی آره آتا دچار ریزش مو شده اند نازک می شوند.
- ریزش مو گسترده: با گذر زمان، بیماران مبتلا به آلوپسی آره آتا دچار طاسی می شوند. برخی ممکن است تمام موهای بدن خود را از دست بدهند. این حالت از آلوپسی آره آتا شیوع چندانی ندارد. همچنین ریزش مو نواری موهای پشت سر در آلوپسی آره آتا شایع نیست.
- مشکلات ناخن: آلوپسی آره آتا همچنین ناخن های دست و پاهای شما را تحت تاثیر قرار می دهد. ناخن ها در آلوپسی آره آتا ممکن است دچار فرورفتگی هایی شوند. همچنین خطوط و نقاط سفیدی در ناخن ها ایجاد می شود، ناهموار می گردند، براق بودن خود را از دست می دهند و یا نازک و شکننده می شوند. در موارد نادر بیماری آلوپسی آره آتا موجب تغییر شکل و افتادن ناخن ها می گردد. در مواردی تغییرات ایجاد شده در ناخن ها اولین علائم آلوپسی آره آتا هستند.
در موارد نادر، ریزش مو ممکن است کامل باشد (طاسی کلی). هیچ دردی وجود ندارد.هیچ خارشی وجود ندارد.
روش تشخیص
کچلی منطقهای معمولا بر اساس ویژگیهای بالینی تشخیص داده میشود. مشاهدهی مو (trichoscopy ) ممکن است به تشخیص افتراقی کمک کند. در آلوپسی آره آتا در مو به طور منظم توزیع نقطههای زرد (نقطههای هیپر کراتینه شده) موهای به شکل micro_exclamatin و نقطههای سیاه (موهای تخریب شده درباز شدن فولیکول مو) دیده میشود. بیوپسی به ندرت در کچلی منطقه ای مورد نیاز است.
درمان
در موارد ساده و خود محدود شونده که طاسی اصلا جلب توجه نمیکند، شاید هیچ گونه درمانی لازم نباشد. به همان ترتیبی که قبلا حمام میگرفته اید یا از شامپو استفاده میکرده اید عمل کنید. این بیماری مسری نیست. سعی کنید موی اطراف ناحیه طاس را به شدت نکشید.
در مواردی که ریزش شدید مو وجود داشته باشد به متخصص پوست مراجعه کنید
مراقبتهای لازم
در حال حاضر راهی برای پیشگیری از آن شناخته نشده است. معمولا بیماری خوب میشود، به نحوی که رشد مجدد مو در عرض 18 ماه تا 3سال ناحیه طاسی را ترمیم میمند. در بیمارانی که تعداد این نواحی کم و اندازه آنها کوچک است معمولا بهبودی کامل است. این اختلال در نواحی 25درصد موارد دوباره رخ میدهد. ریزش کل موها و کند بودن یا ناکامل بودن رشد مجدد مو از عوارض احتمالی است.
پیشآگهی
در بسیاری از موارد که تعداد نقاط کچلی کم است، پس از چند ماه تا یک سال مو دوباره رشد میکند. در مواردی که تعداد نقاط بیشتر است، مو می تواند رشد کند و یا به کچلی کامل (Alopecia totalis) و یا در موارد نادر به نوع عمومی ( universalis) پیشرفت نماید.
آلوپسی آره آتا عمدتا اثرات روحی و روانی (تغییر قیافه در اثر از دست دادن مو) به همراه دارد. پوست سر نیز در مقابل نور خورشید آسانتر میسوزد. از دست دادن موهای بینی باعث افزایش شدت تب یونجه و بیمارریهای حساسیت مشابه میگردد. همچنین در بیماران ممکن است ناخن نابجا تشکیل شود زیرا مو و ناخن هر دو از کراتین شکل میگیرند.